การชุบโลหะ ทุกคนสงสัยไหมว่ามันคืออะไร มีความหมายอย่างไรบ้าง ซึ่งวันนี้เราจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับการชุบโลหะให้มากขึ้น พร้อมทั้งมาดูกันว่าการชุบโลหะนั้น แท้จริงแล้วมีวัตถุประสงค์อย่างไร ตลอดจนมลพิษและของเสียที่เกิดขึ้นจากการชุบโลหะ ถ้าอยากรู้แล้ว เรามาหาคำตอบไปพร้อมๆ กันเลย
การชุบโลหะ คืออะไร
การชุบโลหะ คือ การทำให้โลหะชนิดหนึ่งไปเคลือบลงบนผิวของโลหะอีกชนิดหนึ่ง การชุบโลหะเป็นเทคโนโลยีที่มีมานานแล้ว เพื่อปรับปรุงคุณสมบัติของโลหะ ทำให้พื้นผิวของโลหะเกิดความแข็งแรงทนทาน ต้านทานการสึกหรอ ทนต่อการกัดกร่อน การเสียดสี ความร้อน การชุบเคลือบเป็นการทำวัสดุมาเคลือบบนผิวชิ้นงาน ได้แก่ การชุบเคลือบผิวด้วยไฟฟ้า การพ่นเคลือบผิวด้วยเปลวความร้อน การเคลือบผิวด้วยไอ กายภาพและไอเคมี การทาสี การเคลือบสารแม่เหล็กลงไปบนแผ่นดิสก์ อุตสาหกรรมแทบทุกประเภท มักมีกระบวนการเคลือบ เช่น อุตสาหกรรมยานยนต์ การบิน อวกาศ อุตสาหกรรมทางการแพทย์ ฯลฯ
การชุบโลหะหรือการชุบแข็งเหล็กกล้า เป็นการให้ความร้อนแก่เหล็กจากนั้นทำให้เย็นลงอย่างรวดเร็วจนโครงสร้างเกิดการเปลี่ยนแปลง โครงสร้างผลึกเป็นมาร์เทนไซด์ทำให้เหล็กมีความแข็งสูง ในทางอุตสาหกรรม การชุบโลหะเป็นการตกแต่งผิวโลหะ เพื่อสนับสนุนอุตสาหกรรมอื่นๆ
วัตถุประสงค์ของการชุบโลหะ
- ตกแต่งให้ผิวของชิ้นงานมีความสวยงาม แวววาว
- ป้องกันการผุกร่อนของชิ้นงาน ช่วยยืดอายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์
- ช่วยเพิ่มความแข็งแรง ทนทานให้แก่ชิ้นงาน ต้านทานการเสียดสี ป้องกันสนิม
- การชุบโลหะอาจมีวัตถุประสงค์เฉพาะด้าน เช่น เพิ่มคุณสมบัติการนำไฟฟ้า การสะท้อนแสง ทนต่อแรงบิด ทนทานต่อการกัดกร่อนของสารเคมี เพิ่มความสามารถในการยึดเกาะ เป็นต้น
มลพิษและของเสียจากการชุบโลหะ
กระบวนการชุบโลหะ อาจทำให้เกิดมลพิษและของเสียขึ้นเพราะมีการใช้สารเคมีหลายชนิด อาจทำให้เกิดทั้งมลพิษทางน้ำ ทางอากาศในลักษณะกลิ่นหรือไอระเหย ส่วนใหญ่จะแพ่กระจายในบริเวณพื้นที่ที่ปฏิบัติงาน ส่งผลกระทบต่อสุขภาของพนักงาน หากขาดการบริหารจัดการที่ดีพอ ย่อมไม่เป็นผลดี การจัดการกับมลพิษเราจำเป็นต้องแยกกลุ่มมลพิษเพื่อความสะดวก โดยแยกได้ 3 กลุ่ม ได้แก่ วัตถุดิบและสารเคมี น้ำ และ อากาศ การลดปริมาณการใช้วัตถุดิบและสารเคมี เริ่มตั้งแต่การเตรียมผิวชิ้นงาน เตรียมนำยาชุบ ขั้นตอนการชุบ และการตกแต่งต้องบริหารจัดการให้ดี
เพื่องป้องกันปัญหามลพิษและของเสียที่อาจเกิดขึ้นจากกระบวนการชุบโลหะ สามารถใช้เทคโนโลยีทันสมัยเข้ามาช่วยได้ การจัดการน้ำให้เหมาะสม มีระบบบำบัดน้ำเสียที่ดี เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำเสียถูกปล่อยออกสูงชุมชนสร้างผลกระทบในวงกว้าง